Plastiklerin Sınıflandırılması
Plastikler kendi aralarında da ayrılmak üzere toplamda 3 ana dalda ayrılabilmektedirler. Bu üç ana plastik çeşidi şu şekildedir.
Termoplastikler
Oda sıcaklığında katı halde bulunan plastik malzemeler termoplastik malzemelerdir. Yüksek sıcaklıklarda yumuşamaya başlarlar ve eriyik haline gelirler. Eriyen termoplastiklerin şekillendirilmesi çok kolaydır. Isıtıldığında yumuşayarak eriyik hale gelir ve şekil verilebilir bir biçime dönüşürler. İç zincir yapıları incelendiğinde çok kuvvetli olmayan Van der Waals bağları ile birbirine bağlı olan zincirler gözükmektedir. Termoplastiklerin çok rijit bir yapısı yoktur. Bu yüzden ısıtılınca viskoziteleri düşerek, atom zincirleri birbirinden kopar ve akıcılığa neden olur ve soğutulduğunda ise kopan zincirler tekrar katılaşarak malzemenin katı bir hal almasını sağlar. Bu özelliklerinden dolayı termoplastikler defalarca ısıtılıp soğutularak yeniden şekil verilebilir. Fakat ısıtma ve soğutma işlemi çok fazla olursa malzemede renk değişimi gibi hatalara neden olur. Termoplastikler kendi aralarında Amorf ve semi kristal termoplastikler olmak üzere iki kısımda incelenir. Termoplastikler sentetik polimerlerin büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Kendi içinde semikristaller ve amorflar olmak üzere ikiye ayrılırlar. Semikristal olarak bilinen türleri şunlardır;
- PE
- PA
- POM
- PP
Bilinen amorf türleri ise şunlardır;
- PC
- PS
- PVS
Termosetler
Termosetler, termoplastikler gibi ısı verilip bir defa şekil verildikten sonra tekrar ısıtılıp başlangıçtaki hallerine döndürülemezler ve başka bir şekle dönüştürülemezler. Eğer termosetler tekrar ısı verilerek şekil değiştirirse yapıları bozulurlar. Oda sıcaklığında sıvı halde bulunan termosetlerin içyapıları incelendiğinde atom zincirlerinin güçlü olan kovalent bağların oluşturduğu görülmektedir. Bilinen termoset türleri şunlardır;
- EP
- UP
- PF
Elastomerler
Elastomerlerin bağ yapısı termosetlere oldukça benzerdir. Termosetlerin polimerlerinde olduğu gibi uzun çapraz bağlardan oluşan atomik zincir moleküllerinden oluşur. Bağlar arasında kovalent bağ görülmektedir. Düşük gerilmelerde altında bile yüksek elastik deformasyon gösterebilirler ve uzaman yaptıktan sonra tekrar eski şekillerine dönebilirler. Zincirler gerilmeye maruz kaldığında gerilme yönünde açılarak malzemenin elastik deformasyona uğramamasını sağlar, gerilme ortadan kalktığında ise eski durumuna geri gelirler. En önemlileri örnek olarak kauçuk verilebilir. Elastomer türleri ise şunlardır;
- PUR
- SBR
- NBR